Hrady, zámky a tvrze… i jeszcze kilka innych

Ile jest zamków w Czechach, na Morawach i na czeskim Śląsku, tego nie wie nikt. No, może Národní památkový ústav. Mnóstwo.

Jest pewne zamieszanie z terminologią dotyczącą zamków i budowli zamkopodobnych, pałaców i pałacyków. Spróbujmy to uporządkować, żeby nie wpadać w pułapki, zwłaszcza te, które zastawiają fałszywi przyjaciele tłumacza.

Hrad.  To zamek w czystej postaci. Gród, castellum – budowla lub założenie, które spełnia funkcje obronne, przy okazji jest siedzibą, ale to funkcja drugorzędna, niejako „przy okazji”. Zwykle na górze, wzgórzu położony. „Hrad” może być wielkim założeniem z murami, wałami, basztami, fosą, podzamczem, o kilku dziedzińcach, może składać się z wielu budynków o różnej formie, charakterze i przeznaczeniu: oprócz pańskiej siedziby w znaczeniu ścisłym (wieży albo pałacu, a pałac zamkowy może też mieć formę wieży…) są tu wartownie, zbrojownie, magazyny, stajnie, pomieszczenia gospodarcze. W wielkich założeniach zamkowych, takich jak w Czeskim Krumłowie, pałaców może być kilka, wznoszonych w różnych czasach i stylach.